Jak przygotować dziecko do nauki czytania?

Aby nauka czytania przebiegała sprawnie, umysł dziecka musi być odpowiednio do tego przygotowany. Zapoznawanie się z literami, pierwszymi sylabami musi być poprzedzone odpowiednim treningiem umysłowym. Gimnastykę mózgu zapewniają rozmaite ćwiczenia ogólnorozwojowe.

Ćwiczenia ogólnorozwojowe dzieli się na kilka kategorii, w zależności od rodzaju stymulacji i typu kształtowanych umiejętności. Są to zatem:

1) Analiza i synteza wzrokowa

Wszelkie działania dziecka odbywają się pod kontrolą wzroku. Poziom analizy i syntezy wzrokowej wyznacza szybkość uczenia się czytania i pisania. 

Jak rozwijać te umiejętności u dziecka? Od czego zacząć? Najpierw wykonujemy ćwiczenia na materiale tematycznym, a potem na atematycznym. Zadania polegają na:

• wyszukiwaniu wśród kilku obrazków tematycznych jednego, różniącego się szczegółem (tematyczne, atematyczne);

• identyfikowaniu w zestawie obrazków jednego pokazywanego na obrazku (tematyczne, atematyczne);

• odnalezieniu na dużej ilustracji sytuacyjnej przedmiotu pokazanego na pojedynczym obrazku (tematyczne, atematyczne);

• dopasowaniu brakujących części na obrazku tematycznym;

• składaniu obrazka z części;

• układaniu wzorów tematycznych z figur geometrycznych;

• układaniu wzorów atematycznych według podanych przykładów.

2) Ćwiczenia operacji myślowych

Umiejętność posługiwania się symbolami jest ściśle skorelowana z procesami opanowania języka. Wszelkie zadania, które ćwiczą myślenie przez analogię są pomocne w odkrywaniu reguł językowych.

Można wyróżnić cztery rodzaje treningu w zakresie operacji myślowych: sekwencje, pamięć symultaniczna i sekwencyjna, myślenie przyczynowo-skutkowe, klasyfikowanie:

a) sekwencje
Szeregowanie i odtwarzanie sekwencji to umiejętność, która warunkuje posługiwanie się językiem mówionym i pisanym ponieważ właśnie mówienie i pisanie polega na odtwarzaniu dźwięków w określonej kolejności. Ćwiczenia sekwencji ćwiczymy wg zasady naśladowanie, kontynuowanie, uzupełnianie. Najpierw dziecko odtwarza narysowaną sekwencję, potem kontynuuje wzór i uzupełnia. Stopień trudności zależy od liczby elementów i cechy różnicującej. Później sekwencje sylab są prototypem służącym do odczytywania nowych wyrazów.

b) pamięć symultaniczna i sekwencyjna
Pamięć symultaniczna dotyczy zapamiętywania całościowego (globalnego). Informacje, które są przechowywane w ten sposób rozpoznaje dziecko prawopółkulowo na zasadzie podobieństwa (materiał tematyczny i atematyczny, różna ilość elementów i różne cechy elementów). 

Pamięć sekwencyjna dotyczy linearnego sposobu zapamiętywania i przechowywania informacji, lewopółkulowo czyli jest to ujmowanie relacji między elementami. Ten rodzaj pamięci warunkuje uczenie się języka (materiał tematyczny i atematyczny, różna ilość elementów i różne cechy elementów). W ćwiczeniach pamięci materiał znika z pola widzenia.

c) myślenie przyczynowo - skutkowe
Ćwiczenia kształtujące tę umiejętność opierają się zazwyczaj na historyjkach obrazkowych. Dziecko wskazuje przyczynę, skutek, porządkuje wydarzenia w czasie.

d) umiejętność przeprowadzania klasyfikacji
Trening zdolności przyporządkowywania do określonej grupy – materiał tematyczny i atematyczny.

3) Grafomotoryka; koordynacja wzrokowo-ruchowa

Są to ćwiczenia przygotowujące dziecko do nauki pisania, np. rysowanie po śladzie, kolorowanie, szlaczki, itp.

4) Lateralizacja – warunkuje spostrzeganie rzeczywistości

Układanie od lewej do prawej.